GERÇEKİZMİR – İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Kurulu Büyükşehir Belediyesi Başkanvekili Mustafa Özuslu idaresinde Kültürpark’taki yeni meclis salonunda gerçekleştirildi.
Yaklaşık 4 saat süren oturumda CHP Grup Başkanvekili Murat Aydın’dan maliyet artışı, merkezi hükümetin İzmir’e bakışı, kentte suyun üretim ve tüketim sürecine dair çarpıcı açıklamalar gelirken, öne çıkan diğer detaylar AK Parti Grup Sözcüsü Hakan Yıldız’ın ‘Homeros’, AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal’ın da ‘teşvik ve 4.faz’ çıkışları oldu.
Konuşmaların sonunda İZSU’nun yüzde 60’ı altyapı yatırımlarına ayrılan 14 milyarlık 2023 bütçesi, AK Parti ve MHP Grubu’nun ret oylarına rağmen oy çokluğuyla kabul edildi.
- TÜM DETAYLARIYLA İZSU'NUN 2023 BÜTÇESİ VE HEDEFLERİ...
OTURUM RAPORU: KİM/NE MESAJ VERDİ?
Genel kurulda ilk sözü Büyükşehir Meclisi CHP Grup Başkanvekili Murat Aydın aldı. CHP Grup Başkanvekili Aydın, Bütünşehir Yasası’ndan tutarak başladığı konuşmada merkezi hükümet kaynaklı sorunlar nedeniyle İZSU’nun ve İzmirlilerin su üretim ve tüketiminde nasıl bir maliyet artışıyla yüz yüze kaldığını anlattı.
CHP’li Aydın konuşmasına, “Her yıl İZSU ile ilgili meseleyi konuşurken, doğrudan sorunlarına giriyoruz ve bunları konuşuyoruz. Özellikle bugün gibi yağmurlu günlerde tekrar tekrar konuşuyoruz ve yine unutulup gidiyor. Ben bugün yapısal sorunlarla ilgili bir bakış açısı koymaya çalışacağım. Bunun siyasi yönleri var, kurumsal kapasite konuları ve İzmirlilerin yapması gereken değerlendirmeler var” diyerek başladı. Aydın sözlerine şöyle devam etti: İZSU’nun 2023 yılı bütçesi 14 milyar lira ve bunun yaklaşık 8 milyarlık kısmı kentsel yatırım faaliyetleriyle karşımızda… Yüzde 24’lük kesimi elektrik, yüzde 19’luk kesimi de personel gideri olarak karşımıza çıkıyor. Bu bütçedeki en temel harcamalardan birisi elektrik kalemi ve bu yıl elektriğe yüzde 425 zam geldi. Bunları başka bir şeye bağlayacağım ve bir yapı anlatmaya çalışacağım. 23 Kasım 2021 tarihinde akaryakıt 8.79 lirayken, bugün yaklaşık 25 lira… İZSU’nun enerji maliyeti bütçe üzerinde önemli bir yük. Buna rağmen yatırım kalemlerinde azalma yapmadan hatta bazı kalemlerde artış bulunuyor.
BÜTÜNŞEHİR YASASI VE ‘PARTİZANLIK’ ÇIKIŞI!
Yatırımları ve yeni projeler hakkında rakamlarla bilgi veren CHP Grup Başkanvekili ardından Bütünşehir Yasası’nın kurumun işleyişine etkileri hakkında şu mesajları verdi:
2006 yılından önce İZSU’nun görev alanı 11 ilçeden oluşuyordu. Daha sonra 5216 sayılı yasa çıktı ve bu yasayla 9 ilçe daha görev sahasına girdi. Son olarak 6360 sayılı yasayla bu görev alanı bir kere daha büyüdü ve 30 ilçeye çıktı. Şuan İZSU tüm İzmir ilinde hizmet veriyor. 6360 sayılı bu kanunla getirilen karar sonucu görev alanı 6 bin 60 kilometrekare büyüdü. İZSU bu genişlemeden sonra bu yerlere 4 milyar dolayında bir yatırım yaptı. Bu tüm büyükşehirlerin karşılaştığı bir sorun olarak meydana geldi. Siyasi saiklerle bir anda bu yasa getirildi ve büyükşehir sorumluluk alanları büyüdü. Büyükşehir’e devredilmesine rağmen maalesef su ve kanalizasyon idarelerinin imkanları, yatırım araçları önemli ölçüde genişlemedi. İZSU envanterine bakarsanız araçlarının önemli bir kısmı 2014 model olduğunu görürsünüz. Çünkü İZSU kendisine devredilmesi gereken araç ve tesisi alamadı. Tüm su ve kanalizasyon idarelerinin başına geldi ama bazıları siyasi iktidarın himayesine mazhar olan iller olarak öne çıktı. İller Bankası 2021 yılında bütün belediyeler 1156 proje sunmuş ve krediyle desteklenmesini istemiş. Bu destek kararı verilen projelerin yüzde 94.2’si Cumhur İttifakı’na ait, sadece yüzde 4.3’ü CHP’li belediyeler. Yine 2021 yılında hepimize ait olan İller Bankası 191 belediye projesine yüzde yüz hibe desteği vermiş. Bunların yüzde 1’i CHP’li belediyeler. Yüzde 98.4’ü Cumhur İttifakı belediyeleri. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı son 3 yılda belediyelere bazı araç yardımları yapmış. Son 3 yılda yaptığı araç yardımlarının yüzde 97’sini Cumhur İttifakı belediyelerine yapmış. Bakanlık 432 milyon lira nakdi yardım yapmış, tamamı Cumhur İttifakı belediyelerine . Bunun adı partizanlıktır ve dünyanın her yerinde buna partizanlık denir. Büyükşehir sorumluluk alanlarını genişleteceksiniz ve CHP’li belediyeleri topal ördek yapabilmek için bu tavrı göstereceksiniz. Bunun adı partizanlıktır.
“MERDİVEN ÇIKIYORUZ, MALİYETİ 1.3 MİLYAR LİRA!”
Aydın kentteki su üretim ve tüketim maliyetleri üzerine çarpıcı bir baraj eleştirisine de imza attı. CHP Grup Başkanvekili , “Suyun maliyetini hep tartışıyoruz. İzmir suyunun yüzde 55’ini yeraltı sularından temin ediyor, İstanbul yüzde 99’unu, Ankara yüzde 98’ini barajlardan karşılıyor, İzmir’de bu oran sadece 45… Biz merdiven çıkıyoruz. 1 metreküp suyu yer altından çıkarıyoruz, kat kat üzerinde bir maliyetle… Sonra artıma tesisine getiriyoruz, sonra depolara alıyoruz ve hanelere taşıyoruz. Buna merdiven çıkmak deniyor. Biz merdiven çıktığımız için ödediğimiz ilave enerji maliyeti 1.3 milyar lira… Bu İzmir halkının 3 aylık su faturası… Elektriğe yüzde 425 zam yaptıkları yetmeyip bir de bize 3 aylık 1.3 milyarlık bir maliyet çıkaran bir merkezi hükümetle karşı karşıyayız. Bunu niye siyasi iktidarla ilişkilendiriyorum? Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün görev tanımına göre sorumlulukları arasında büyükşehirlere içme suyu temin etme yükümlülüğü var. Kanuna göre suyu temin görevi DSİ’nin, dağıtım görevi su ve kanalizasyon idarelerinin… Suyu koruma, enerji üretme ve barajları inşa etme yükümlülüğü de DSİ’nin… Gördes Barajı konusuna hiç girmeyeceğim, dibi delik bir baraja kaç para ödediğimizi burada anlatmayacağım. Biz bu nedenlerle suyumuzun yüzde 55’ini ilave maliyetle yer altından çıkarıyoruz. ‘Suyu en pahalı veren şehirlerdensiniz’ deniyor ya, doğru ama işte bu yüzden. Siyasi tercih hayatı böyle etkiler işte!” diye konuştu.
Aydın konuşmasında DSİ’nin kırsalda tarıma su sağlama görevi getirmediğini de İzmir’in iki köyünden rakamlarla verdiği örneklerle savunurken, kaçak kuyu detayına da dikkat çekti ve “Kaçak kuyuları denetleme yetkisi de DSİ’nin ama maalesef bu yönde bir çalışma yok. İnsanlar DSİ’den su alamadığı için kuyu açmak zorunda kalıyor ve yeraltı sularını ciddi şekilde tüketiyoruz. Küçük Menderes Havzası’nda her yıl doğanın yenileyebileceğinin yaklaşık 3 katı su çekiliyor. Bu çölleşme demektir” açıklamasını yaptı.
Arıtma konusunda da açıklamalarda bulunan Aydın, İzmir’in ülkede açık ara lider olduğunu ifade ederken, doğaya def etmenin bedava olduğunu ama kentin AB standartlarında arıtma için terfi sistemleri, atıksu arıtma ve çamur bertaraf bedeli olarak toplam 950 milyon ödediğinin altını çizerken, “Bu şehrin halkı bu bedeli ödüyor, ödemek de istiyor. Ama bu şehrin halkın Türkiye’nin en çok vergi ödeyen 3.halkı, yatırımda 71.sıradan kurtulmak da istiyor” dedi.
“MİLLİ İRADEYLE DİDİŞMEK BÖYLE BİR ŞEYDİR!”
CHP Grup Başkanvekili sözlerine şöyle devam etti: ‘Kötü komşu insanı mal sahibi yapar, kötü iktidar da belediyeleri yaratıcılık sahibi yaptı. Elektriğe yüzde 425 zam gelince İZSU yenilebilir santraller üzerinden kendi enerjisini üretme peşinde. İZSU ürettiği suyu kamu kurumlarına satarken resmi tesis tarifesini kullanıyor. Metreküpünü 27 lira 68 kuruştan alıyor resmi tesisler… Biz kamu kurumlarına suyu ucuz ve kademesiz satıyoruz. Ama biz elektriği sanayi tarifesinden alıyor. Bütün su ve kanalizasyon idareleri böyle alıyor. Bir avuç zengine dağıtılan elektrik şirketleri zarar etmesin diye hepimize aynı tarifeyi uyguluyor. Bundan vazgeçsinler ya da bizden aldıkları suyu resmi tesis faturasıyla ödemesinler. Bütün bunlara rağmen oturduk, uğraşıyoruz. İZSU Genel Müdürlüğü güneş enerjisi panellerini çatılara kuruyor. Çünkü ruhsatlandırma için yerin ya size ait ya da tahsis edilmiş olması lazım. Bize yer tahsis edilmediği için çatılara kuruyoruz. Bari yer tahsis edin! Hayır, amaç topal ördek yapmak. İşte milli iradeyle didişmek böyle bir şeydir.
Aydın, “İZSU elektrik maliyetini azaltmak için bir proje üretti ve ödül aldı. Biz su hatlarını birer baraj haline getirip elektrik üretmeye çalışıyoruz. Suyun dağıtım hızından elektrik üretmeye çalışıyoruz. Küçük denemeler bunlar henüz, ama çaba sarf ediyoruz. Atık suyu geri kazanmaya çalışıyoruz. Atık suları birinci sınıf kaliteye getirerek tarımda kullanmaya çalışıyoruz. Sinekten yağ çıkarmaya çalışıyoruz. Yağmur suyu kanallarını ayrıştırmaya çalışıyoruz. Körfez’in en önemli kirleticilerinden birisi olan atık suyun yüzde yüzünü arıtmaya çalışıyoruz. Bugün pek çok sokakta kazılar görüyor herkes… Bundan dolayı hepimizin ciddi rahatsızlığı var ama bu yağmur suyu hattını ayrıştırmak için yapıyoruz. Yağmur suyunu hasat ederek kentsel sulamada kullanabilelim diye uğraşıyoruz.
CHP Grup Başkanvekili İzmir Körfezi konusunda da, “Körfez’i İzmir’in dereleri kirletiyor. Buraları temizleme görevi bizde ve bakanlıkta. Kanal taşkınları kirletiyor, bu görev bizde. Gediz’in kolları kirletiyor, bu görev büyük ölçüde DSİ’de… Liman kaynaklı kirleticiler var, bunu denetleme görevi bakanlıkta. Gemi sintineleri var, bunu denetleme yetkisi de bakanlıkta… Körfez’in kirliliğini önlemek için hep birlikte çalışmak zorundayız. 2023 yılında bu konudaki yatırım miktarını 1 milyar 253 milyona çıkarıyoruz” açıklamasını yaptı.
TALEPLERİ SAYDI
Aydın konuşmasını su ve kanalizasyon idarelerinin hükümetten beklentilerini sıralayarak tamamladı. CHP Grup Başkanvekili, “Her faaliyet raporunda söylediğimiz şeyi söyleyelim. Sadece bizim değil su ve kanalizasyon idarelerinin tümünün İstanbul’daki toplantıda ortaya koydukları talepler… Bunların arasından tüm partilerden idareler var. Elektriği resmi kurum tarifesiyle verin. KDV muafiyeti sağlayın. Barajları yapın. İlgili bakanlıklarından alınması gereken izin süreçlerinde sorunlar yaşıyoruz, bunları giderin, bürokrasiyi azaltın. Ve Körfez’le ilgili sorumluluklarınızı yerine getirin” diye konuştu.
YILDIZ’DAN ARITMA, KÖRFEZ VE KEMERALTI ELEŞTİRİLERİ, HOMEROS GÖNDERMESİ
Oturumda Aydın’ın ardından AK Parti Grup Sözcüsü Hakan Yıldız söz aldı. AK Parti Grup Sözcüsü Yıldız konuşmasına, “Sayın CHP Grup Başkanvekilini dinlerken umarım geçen yılki yaptığı eleştiriyi yapmaz dedim. Ama görüyorum ki kendisi yine 2010 yılında çıkmış bir yasayı dert eden bir konuşma yaptı. Ben İZSU’nun 14 milyarlık bütçesiyle kentin kronik sorunlarını nasıl çözdüklerini, nereden alıp nereye götürdüklerini anlatmasını beklerdim. Bugün bu sunumla eleştirilerimizin ispatını gördük. İş üretilmemin nelerin arkasına saklandığını gördük. Biz Körfez kokuyor dedik, siz yok dediniz, sonra Sayın Tunç Soyer kabul etti. Çiğli Arıtma çalışmıyor dedik, önce reddetiniz, sonra kabul ettiniz. Bugün de İZSU’yu yönetemediğinizi kabul ettiniz” diye konuştu. Yıldız, “Eleştirdiğiniz yasa ile birlikte bütçeniz 5 kat artmıştır. O yasa tüm şehri tek elden yönetebilmek için çıkarılmıştır. Bütçeniz tüm kur artışlarına rağmen dolar bazında iki kat artmışken bahanelerin arkasına saklanmayı anlamış değilim” dedi. Konuşmasında arıtma tesisleri hakkında bir çıkışta da bulunan AK Partili Yıldız, “İzmir’in arıtma tesisinin 44 tanesi kaçak! Çevre izin belgeleri yok. Bu nedenle teşvik de verilmiyor, dolayısıyla elektrikte yüzde 50 indirimden yararlanılamıyor” dedi. Yıldız, Büyükşehir Belediyesi’ne Körfez temizliği üzerinden de eleştirilerde bulundu ve “Körfez’i marul sarmıştır, azot oranı yüksektir, kirlidir ve son 3 yılda aşırı derece kirlenmiştir” diye konuştu. AK Parti Grup Sözcüsü, Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’i Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda yaşanan su baskınları üzerinde de eleştirdi. Soyer’in geçmişteki sözlerini hatırlatan Yıldız, su baskını fotoğraflarını göstererek, “2020 söyledi, 2021’de, 2022’de her yağmurda hala Kemeraltı’nda aynı sorunu yaşıyoruz” dedi. Yıldız sözlerini Büyükşehir yönetimini her eleştiride topu geçmişe atmakla suçlarken, Homeros’un düzenlenmiş bir fotoğrafını göstererek, “Asıl suçluyu bulduk, İzmir’in altyapısının kötülüğünden Homeros suçlu” çıkışıyla bitirdi.
ŞAHİN’DEN ELEŞTİRİLER
MHP Grup Başkanvekili Selahattin Şahin ise genel kurulda yaptığı konuşmada, CHP’li Aydın’ın Bütünşehir Yasası çıkışını eleştirirken, İZSU’nun 2023 performans programının 2022 ile neredeyse aynı olduğunu ifade ederek, kentin sorunları için yeterli çözüm önerileri içermediğini söyledi. MHP’li Şahin bütçeyi sırasıyla hizmet araçları azlığı, kadın personel sayısı azlığı, iklim değişikliği stratejisinin gerekliliklerinin eksikleri, sağlıklı içme suyu üretilmesi ve dağıtımının programdan çıkarılması üzerinden eleştirdi.
BÜTÇEYE İYİ PARTİ’DEN ONAY
İYİ Parti Grup Başkanvekili Kemal Sevinç ise konuşmasında İzmir’in su ihtiyacının büyük bölümünün yeraltından karşılandığını rakamlarla detaylandırarak, kentin atık su arıtmada Türkiye liderliğine vurgu yaptı. Sevinç İZSU’nun 2023 yılı performans raporu için emeği geçenlere teşekkür ederken İYİ Parti Grubu olarak olumlu oy kullanacaklarını söyledi.
SÖZÜPEK'DEN DETAYLI RAPORU
Oturumun ikinci bölümünde ise ilk sözü Plan, Bütçe Komisyonu Başkanı CHP’li Meclis Üyesi Bülent Sözüpek aldı. İZSU’nun 2023 bütçesiyle ilgili bilgiler aktaran CHP’li Sözüpek, kurumun maliyet artışlarına rağmen yatırımların artırmayı başardığını ifade ederek, gerçekleşme hedeflerinin de yüzde yüze yakın olduğunu belirtti.
CHP'li Sözüpek, "İZSU Genel Müdürlüğü 2023 yılına 14 Milyar TL büyüklüğünde bütçesi ve performans programı ile giriyor. Özellikle son 2 yıldır yaşanan öngörülemez maliyet artışlarına rağmen hem işletme faaliyetlerine devam etti hem de İzmir için hayati önem taşıyan yatırımlarını sürdürmeyi başardı. Önümüzdeki yıl da koku sorunu, içmesuyu-kanal-yağmur suyu hattı yapımları ve yenilenebilir enerji konularında ciddi yatırımlara yer verilen bir bütçe ile yola çıkacağız. 14 milyar liralık bütçenin yaklaşık 4,5 Milyar TL’si doğrudan yatırımlara, 3,5 Milyar TL’si ise işletme faaliyetlerini sürdürme amaçlı mal alımlarına ayrılmış durumda. Yani bütçenin %57’si kentsel yatırım faaliyetleri için seferber edilmiş. Yaklaşık 3,4 Milyar TL’ye ulaşan elektrik ve akaryakıt giderleri ise maalesef İZSU’nun taşımak zorunda olduğu ve en büyük gider kalemi haline gelmiş bir yükü olarak karşımıza çıkıyor. 2021 yılında toplam 338 Milyon TL olan elektrik harcaması daha bu yıl 1,5 Milyar TL’yi aşmış durumda. Personel giderleri ise bütçenin %19’u gibi gayet makul bir seviyede..." diye konuştu.
Sözüpek: Yatırımları uzun uzun saymaya gerek yok ancak belli başlı konularda neler yapılacağına şöyle özetleyebiliriz:
Taşkın risklerine karşı;
Şu ana kadar toplam 220 kilometre yağmursuyu kanalı inşa eden İZSU bu faaliyetine, 2023 yılında 66 km daha ekleyecek. İller Bankası’nın Dünya Bankası aracılığı ile kullandıracağı kredi görüşmeleri sonuçlandığında ise kentin iki ana merkezi olan Konak-Karabağlar ve Gökdelenler bölgesine yönelik olarak iki büyük ayrıştırma projesi daha başlayacak.
Aynı zamanda hava tahmin raporları doğrultusunda hazırda bekleyen acil durum ekipleri ile, yoğun yağmur sonrası ortaya çıkan sorunlara kısa sürede müdahale ediliyor ve gelen tüm çağrılara cevap veriliyor.
Yenilenebilir enerji;
2023 yılında 4 ana pompa istasyonu, Emiralem Stok sahası, Foça Gerenköy, İZSU depoları, Kemalpaşa Ulucak Atıksu Arıtma Tesisi başta olmak üzere toplam 16 Mgw GES Enerji Santralinin ve Karabağlar yerleşkesinde 1 adet HES projesinin yapım çalışması tamamlanacak. Ayrıca verimi düşen pompa istasyonlarında yapılacak yenilemeler ile enerji verimliliği konusunda çalışmalar yürütecek. Tüm bu çalışmalar için bütçede 250 Milyon TL ödenek ayrıldı.
Koku sorunu;
İZSU çok boyutlu bir problem olan bu sorunu çözmek için birçok alanda faaliyet ve proje yürütüyor. Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin revizyon projesi son hız devam ediyor. Daha önce aşırı maliyet artışları nedeniyle ihalesi iptal edilen Çiğli AAT 4. Faz İnşaatının ise yakın zamanda ihalesine çıkılacak. Bu yıl dış finansman kullanımı için İZSU’ya yetki verdiğimiz bu iki proje maalesef hala Hazine Bakanlığı onayı bekliyor. Eğer bu onay gelirse en azından 4. Faz inşaatının daha hızlı ilerlemesi mümkün olacaktır. Ancak yine de İZSU bu projeyi özkaynaklarıyla da yapmaya hazır. Ayrıca yatırım programına alınan Körfez Tarama, Çamur Stok Sahalarının Rehabilitasyonu ve Çiğli Çamur Çürütme Ve Kurutma Tesisinin Revizyonu projeleri ile birlikte koku sorununu ortadan kaldıracak hamleleri bir bir hayata geçecek.
Genel kurulda konuşan AK Partili Meclis Üyesi Erhan Çalışkan, Büyükşehir’i İZSU bütçesi üzerinden planlama eleştirirken ayrıca elektrik maliyetlerine karşı yenilenebilir enerji tesisleri kurma konusuna geç kalındığı vurgusu yaptı.
HIZAL: TÜM İZMİRLİLERİ CEZALANDIRDINIZ!
AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal da oturumda ikinci bölümde söz alan isimlerdendi… AK Parti Grup Başkanvekili konuşmasında, “Deveye sormuşlar, ‘Boynun neden eğri?’ diye… Deve cevap vermiş, ‘Nerem doğru?’ diye. İZSU’yu tanımlayan bir durum. Neresinden tutarsanız tutun hep bir mazeret var. İZSU’daki temel sorunlarını özetleyen şey 2021 yılı Sayıştay denetim raporu. Tane tane her şeyi yazıyor. Elektrikle alakalı teşvik konusu var. Sayıştay raporunda var. Büyükşehir Belediyesi bir şirket kurdu. Sayın Soyer dedi ki, ‘Biz şirket kuruyoruz. Elektrik ücretlerini aşağı çekeceğiz ve bu parayla da bir metro yapacağız…’ Şuanda İZSU buradan elektrik alabiliyor mu? Hayır. O şirket atıl duruma düştü. Tartışıyoruz sonunda hep aynı noktaya geliyoruz. 50 milyon Euro krediyi oy birliğiyle onayladık. 4.faz inşaatı başladı mı, başlamadı. İhalesi yapıldı mı, yapıldı… Peki izin mi gelmedi? Hayır, kredi de onaylandı, izin de geldi. Siz bu kuruma dava açan bir şirketi o işi aldı diye cezalandırdınız. Aslında siz tüm İzmirlileri cezalandırdınız. 2.5 milyon metreküp çamur var. Ve biz oradan basın açıklamasına gittiğimizde önümüzü başka yerlerden getirdiğiniz güvenlik görevlisi arkadaşlarla kestiniz, bir kamu alanında… Bu konuda ne yazık ki bu şehrin belediye başkanı yanıltıldı. Kendisi de çok müsaittir. Oralara gitmezse, bu şehrin koku problemini araştırmazsa İzmir’in de durumu İZSU’nun da durumu bu olur” ifadelerini kullandı.
OY ÇOKLUĞUYLA ONAY
Başkanvekili Özuslu bütçe konuşmasında emeği geçen tüm bürokratlara teşekkür ederken, görüşmelerin İzmir meclisine yakışır ve klas bir şekilde geçtiğini ifade etti. Bu mesajların ardından yapılan oylamada İZSU’nun 14 milyarlık 2023 bütçesi oy çokluğuyla kabul edildi.
Sayfa başına git