‘‘Çameria Katliamı Anma & Tarihçe’’ isimli program, Araştırmacı Yazar Şevket Balla’nın sunumu, Foça Belediyesi Meclis Üyesi ve Balkan Dernekleri Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi Kenan Gülay’ın moderatörlüğünde gerçekleşti.
Karşıyaka Belediyesi Meclis Üyesi ve Araştırmacı Yazar Şevket Balla, Çameria Arnavutlarına karşı uygulanan mezalimin tarihini belgelerle aktardı.
Çameria bölgesinin yaklaşık 300 bin Arnavut’un yaşadığı bir yer olduğunu belirten Kenan Gülay; ‘‘Yunanlılar, 1944-1945 yılları aralığında 27 Haziran’da başlayıp 30 Mart 1945’lere dayanan bir katliam yaptılar. O bölgelere sahip çıkmak için o insanları çoluk-çocuk, genç-yaşlı, kadın-erkek demeden öldürdüler, büyük bir katliam yaptılar. Bu konunun uzmanı tabi ki Şevket Bey, bu konuda bizi çok daha derin bilgiler verecektir.’’dedi.
Katliamlar yeniden yaşanmasın
2012 yılında yayınlanan Çameria Sorunu isimli kitabını iki yılda yazdığını, bu süreçte çok farklı bilgilere ulaştığını ve Arnavutluk’ta Çameria Katliamını yaşayan insanlarla buluşup röportajlar yaptığını belirten Şevket Balla; ‘‘Arnavut milleti Balkanlardaki en eski ırklardan biridir. ‘Çameria’ Güney Arnavutluk ve Kuzey Yunanistan arası bulunan bölgenin adıdır. Nüfusu, Arnavut Müslüman ve Ortodokslardan oluşmaktaydı. Bu bölgede yaşayan Arnavutlar, 1913 yılına kadar Osmanlı vatandaşıydı. Arnavutlar Balkanlarda Osmanlılara en çok destek veren halktı ve Avrupa bunu istemezdi. Neden, Osmanlı’yı yok etmeye çalışıyordu ve ilk önce ona destek veren kişileri yok etmeliydi. Çameria bölgesi, Balkan Savaşı sonrasındaki Londra Konferansı'nda Yunanistan'a teslim edildi. Yunan hükümeti çeteler aracılığıyla Çameryalı Arnavutlara karşı etnik temizlik (etnocide) yaptı. Binlerce Çamerialı Arnavut öldürüldü, sahip oldukları ellerinden alınarak göç etmeye zorlandı. Çameria bölgesinden göçe zorlanan müslüman halk, başka ülkelerde yaşamaya başladı. Büyük bir bölümü Arnavutluk’ta kaldı, bir bölümü ise Türkiye, Amerika ve bazı Avrupa ülkelerine dağıldı. Katliam çok büyük hata. Ama dile getirmemiz lazım. Neden hatırlayalım? Tekrarlanmamasın, yeniden yaşanmasın diye. Evet Çameria katliamını hatırlamadık ne oldu; Bosna’da 95 yılında 8 bin civarında Boşnak öldürüldü. Büyük katliam. Demek ki biz bu katliamları kim yaparsa yapsın hatırlamamız lazım. Çameria Arnavutlarının uğradığı bu kadar büyük bir katliam neden Yunanistan tarafından kabul edilmiyor. Çünkü kabul edildiği anda 1, orada Çamerialı olan herkese Yunan vatandaşlığı vermesi şart çünkü o topraklarda yaşadılar, uluslararası kanuna göre bu. 2, vatandaşlığa aldıktan sonra tapudan iade etmek zorunda. 3, tazminat vermek zorunda çünkü Yunanistan devleti hala para kazanıyor o topraklardan.’’dedi.
Anma programına, İzmir Balkan Dernekleri Federasyonu Başkanı İbrahim Yıldız ve Çameria Arnavutları Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Hüseyin Bayru da katıldı.
Foça Belediyesi Reha Midilli Kültür Merkezinin sergi salonunda, konuya ilişkin sergiye yer verildi.
Hüseyin Bayru ve Kenan Gülay, Foça Belediye Başkanı Fatih Gürbüz’e ‘‘Çameria Katliamı Anma & Tarihçe’’ programına katkıları için teşekkür etti.