Sağlık Bakanlığı eski müsteşarlarından İYİ Parti İzmir Milletvekili ve Genel Başkan Başdanışmanı Dr. Aytun Çıray, bakanlığın geçtiğimiz günlerde açıklamasında paylaştığı aşılama verilerinin tutarsız ve yetersiz olduğu tespitini TBMM gündemine taşıdı.
İYİ Parti İzmir Milletvekili Çıray, bazı halk sağlığı uzmanlarının da bu rakamlara değinerek kamuoyunda paylaştığı kafa karışıklıklarının giderilmesi, salgına karşı güvenilir bir mücadele verilmesi ve yaygın aşılama yapılabilmesi istemiyle Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın cevaplaması için yazılı soru önergesi verdi.
SAĞLIK BAKANLIĞI GÜVEN VERMİYOR!
Çıray, salgının başında toplumun önüne çok güvenilir ve demokrat bir bakan maskesiyle çıkan Sağlık Bakanı Koca'nın, zaman içerisinde güvenilirliğini fazlasıyla kaybettiğini ve kaybetmeye de devam ettiğini belirtti.
9 Eylül’de basın açıklaması yapan Sağlık Bakanının paylaştığı aşılama verilerinin karmaşık kategorilere sokulduğunu ve aşılama sürecini olumsuz etkilediğini belirten Çıray şöyle devam etti: “Söz konusu basın açıklamasında Bakan, ‘uygulanan aşı doz sayısının 100 milyonu geçtiği, 18 yaş üzeri nüfusun yüzde 82’sinin birinci dozu, yüzde 63,8’inin ikinci dozu olduğu, 6 milyon 182 bin kişinin tam doz aşı olduğu, 36 milyon vatandaşın aşısının tamamlandığı, 26 milyonun aşısız olduğu’ belirtti. Yine aynı açıklamada ‘iki doz inaktif aşı (Sinovac aşısı) yaptırmış olanların sayısının 11 milyon olduğunu, bunların 9 milyonunun üçüncü doz aşıyı da olduğunu, iki doz Sinovac üstüne hatırlatma dozu yaptıranların tam aşılı sayıldığını’ söyledi. Sayın bakan bu tutarsız açıklamaları ile hem bilim insanlarının işini zorlaştırmakta hem de toplumu rehavete sokmaktadır. Geçtiğimiz sene turkuaz tablodaki vaka/hasta ayrımı gibi şimdi de tam doz aşı ile tamamlanmış aşı söylemleri anlaması güç bir kategorizasyona neden olmakta ve kimlerin tam doz kimlerin tamamlanmış aşılı sayıldığı gibi bir tartışmaya dönüşmeden şeffaf bir şekilde açıklanmalıdır. Bunun yanında Türkiye genelinde aşı olmuş vatandaşlarımızın yaş dağılımları, cinsiyetleri, bulundukları iller vb gibi veriler de kamuoyu ile paylaşılmalıdır.”
KİTLE BAĞIŞIKLIĞI İÇİN HEDEF ORAN YENİ VARYANTLARDA AYNI KALAMAZ
Çıray, Sağlık Bakanlığının toplumsal bağışıklığı hedeflediğinin hem sosyal medyadan hem de basın açıklamalarından açıkça anlaşıldığını ancak eğer hedeflenen buysa proaktif olunması, verileri ve önlemleri revize ederek bilim insanlarının yönlendirmelerinin dikkate alınması gerektiğini belirtti. Çıray sözlerine şöyle devam etti: “Mücadele edilen virüs aynı kalmazken siz ilk baştaki orijinal virüse karşı yapılan hesaplamalarla yola devam ederseniz bu salgını durdurmanız imkansız hale gelir. Çünkü bilim insanları ülkemizde dolaşımdaki virüsün %90’ının delta varyantı olduğunu belirtmekteler. Halk sağlığı uzmanlarına göre “Delta” varyantının orijinal virüse karşı bulaştırma katsayısı iki kat fazla olduğu için, toplumda virüse dirençli bireylerin sayısının da daha fazla olması gerekmektedir.
TOPLUMSAL AŞILAMA ORANI %85 OLMALIDIR
O nedenle ilk başta hesaplanan %67’lik toplumsal aşılama oranının en az %85’lere çıkarılması gerektiği aksi halde toplumsal bağışıklık hedefinin gerçekçi olmayacağı uzmanlarca belirtilmektedir. Biontech aşısının ağır hastalığı yüzde 90’larda önlerken, delta varyantında bu oranın klinik çalışmalara göre yüzde 78’lere düştüğü belirtilmektedir. Dolayısıyla varyantlar öncesi döneme göre değil, şimdiye ve gelecek olasılıklara göre hareket edilmeli ve doğru zamanda uygun aşılar yapılmalı, testler yaygınlaştırılmalı, bulaşma zincirini kıracak önlemler alınmalı ve aşı karşıtlığının artık bir miting konusu haline geldiği bir konjonktürde aşılama kampanyası için çok ciddi adımlar atılmalıdır. Aksi halde salgının seyrinin ciddi bir yükselişe geçtiği bu süreçte kış aylarıyla birlikte çok büyük risklerle karşılaşılması kaçınılmaz olur.”
HASTANEYE YATAN COVIDLİLERİN AŞILANMA ORANLARI NEDİR?
Çıray şu soruları yöneltti:
1- Bu zamana kadar kaç kişi hangi aşıyı olmuştur? Aşı olanlar birinci ve ikinci dozlarını ne zaman olmuşlardır?
2- İnaktif aşı olan vatandaşlarımızın kaçı ne kadar süre sonra üçüncü doz aşıyı olmuştur?
3- Tamamlanmış aşı ile tam doz aşı arasındaki fark nedir? Tamamlanmış veya tam doz aşı sayılmak için hangi aşıdan kaç doz yapılmış olması gerekmektedir?
4- Hastaneye yatan Covid hastalarının ne zaman, hangi aşıdan kaç doz olduğu bilgisini paylaşmayı düşünüyor musunuz?
5- Türkiye genelinde aşı olmuş vatandaşlarımızın yaş, cinsiyet, şehir dağılımları gibi verileri paylaşmayı düşünüyor musunuz?
6- Orijinal (Wuhan) Koronavirüsüne karşı uzmanlarca belirlenmiş kitle bağışıklığı sağlanmasındaki oran %67’lerde iken, şu anda Türkiye’de çok yüksek oranda hakim olduğu belirtilen delta varyantına karşı bu oranın en az %84 olması gerektiği belirtilmektedir. Bu bilgi ışığında kitle bağışıklığı konusu ile ilgili yeni bir düzenleme ve hedef belirlemeyi düşünüyor musunuz?