Kan grupları uyuşmadığı için diyalize bağlı yaşayan eşlerine organ vericisi olamayan biri İzmir'de, diğeri Mardin'de yaşayan iki koca, İzmir Kent Hastanesi'nde çapraz nakille birbirlerin eşlerine böbreklerini verdi. Yunus Er (53), 2 çocuk annesi Mülkiye Dişli'ye (35), Vedat Dişli (36) ise 5 çocuk annesi Safya Er'e (54) ikinci hayatın kapılarını açtı. 3 Şubat'ta Opr. Dr. Işık Özgü, Opr. Dr. Uğur Saraçoğlu ve Doç. Dr. Ebru Sevinç Ok'tan oluşan Kent Böbrek nakli ekibi çapraz nakli gerçekleştirdi. Yunus Er'in bir böbreği Vedat Dişli'nin eşi Mülkiye Dişli'ye, Vedat Dişli'nin bir böbreği de Yunus Er'in eşi Safya Er'e nakledildi. İki kadın eşleri sayesinde makineli yaşamdan kurtulurken, Doç. Dr. Ebru Sevinç Ok, "Kan grubu uyuşmayan canlı vericiler çapraz nakil sayesinde hastalarına nakil şansı yaratıyorlar. Dişli ve Er aileleri de bu şansı yakaladı. Hepsini şifa ile taburcu ettik" dedi.
İKİNCİ KEZ NAKİL OLDU
İzmir'in Menemen ilçesinde oturan 2 çocuk annesi Mülkiye Dişli ile forklift operatörü Vedat Dişli 1999 yılında evlendi. Daha nişanlıyken böbreklerinde protein kaçağı tespit edilip 'nefrotik sendrom' tanısı koyulan Mülkiye Dişli'nin sağlığı ikinci çocuğunu dünyaya getirdikten sonra daha da bozuldu. 2005'te diyalize girmeye başlayan kadın, bir yıl sonra Ege Üniversitesi Hastanesi'nde kadavradan yapılan bağışla böbrek nakli oldu. Ancak Dişli'nin sağlık sorunları bitti denilirken bu kez lenfomaya yakalandı, 7 ay kemoterapi gördü. Lenfomayı atlattı diye sevinen Mülkiye Dişli, bu kez aldığı ilaçlar yüzünden nakil böbreğini kaybetti. 2018'de tekrar diyalize mahkum olan Dişli, ikinci kez nakil olabilmek için İzmir Kent Hastanesi'ne başvurdu. Eşi Vedat Dişli gönüllü verici olurken, kan grubu uyuşmazlığı ortaya çıktı. Bunun üzerine Dişli'nin adı Ekim 2019'da hem kadavra hem de çapraz nakil listesine yazıldı.
'BUNDAN SONRA BİR AİLEYİZ'
Mülkiye Dişli eşinin kendisine çok destek olduğunu vurgulayarak, "Protein kaçağı olduğunu öğrendiğimde eşime ilerde zorluklar olacağını ve kaldıramazsa ayrılabileceğimizi söyledim. 'Ben hasta olsaydım sen beni bırakır mıydın?' dedi ve yanımda oldu, sözünde durdu. Umarım herkes donör bulur. Çok mutluyum. Karşı aile de çok iyi, bundan sonra bir aileyiz biz" dedi.
'BEN ÇOK İYİYİM, İMKANIM OLSA YİNE VERİRİM'
Er çiftiyle aralarında bir aile bağı oluştuğunu, kardeş gibi olduklarını belirten Vedat Dişli ise "Allah nasip ederse gidip geleceğiz, görüşeceğiz. İzmir'den Mardin'e gidip geleceğiz. Bu aileyi bulamasaydık kadavra bekleyecektik, başka seçeneğimiz yoktu. Ben çok iyiyim. İmkan olsa yine veririm. Kardeşime, ailemden herhangi birine veririm. Keşke bu ülkede çocuklara temelden organ nakli ile ilgili bir eğitim verseler. Devletin başında ben olsam ilk temel eğitim olarak bu konuyu veririm" diye konuştu.
ER AİLESİ, 2 ŞANSI DA KULLANAMAMIŞTI
Mardin'de yaşayan Yunus Er ile evli olan Safya Er'e 2005 yılında nedeni belli olmayan böbrek yetmezliği tanısı koyuldu. Er diyalize bağlı bir yaşam sürmeye başlarken, nakil konusunda şansızlıklar yaşadı. Bir kez İzmir'den, bir kez de Adana'dan bağış müjdesi alan Er çifti, aradaki mesafeler yüzünden bu şansı kullanamadı. Son dönemde sağlığı iyice bozulan Safya Er, İzmir'de bir yakınlarına misafir oldu, nakil için İzmir Kent Hastanesi'ne başvurdu. Dişli gibi Yunus Er de eşi Safya Er için gönüllü verici oldu ancak kan grubu uyuşmazlığı çıktı. Yolları aynı hastanede kesişen alıcı ve vericiler eşleşince iki hastaya da çapraz böbrek nakli şansı doğdu.
'EŞİM BEDENEN DÜNYADAYDI AMA RUHEN KOPUKTU'
Eşinin 15 yıldan bu yana diyalize girdiğini, artık bu hastalıktan kurtulduğunu belirten Yunus Er şunları söyledi:
"Mutlaka görüşmeye devam edeceğiz. Vedat benim kardeşimden farklı değil, öyle hissediyorum. 15 sene oldu bu hastalıkla yaşıyoruz. Eşim dünyadan kopuk yaşıyordu, gün aşırı diyalize gidiyordu. Gecenin 3'ünde 5'inde gidiyordu. Bedenen dünyadaydı ama ruhsal olarak kopuktu. Şimdi bizim için başka bir dönem başlayacak. Eşimin en büyük hasreti su içmekti. Buzlu su içmek zorunda kalıyordu ve o da akciğerine etki ediyordu. Ben tek böbrekle yaşarım pek etkisi olmayacak. İnsanın bazı organları bu nedenle çift yaratılmış. Eşim ve Mülkiye Hanım artık hayata bambaşka bakıyorlar" dedi.
'FEDAKAR OLAN KOCALAR'
Kent Hastanesi Nefroloji ve Böbrek Nakli Uzmanı Doç. Dr. Ebru Sevinç Ok ise, kan grubu uyumsuzluğu nedeniyle sorunlarına çözüm bulamamış hastaların tek çaresinin çapraz nakil olduğunu belirtti. Ok, şunları söyledi:
"Şu anda ülkemizde kan grubu uyumsuzluğu nakli pek yapılmıyor. Daha öncelerden pek çok kereler yapıldı. Ancak bu hastaların kan grupları uymadığı için ailesindeki mevcut vericilerinden böbrek alamıyorlar. Başka arayışlara giriyorlar. Akraba dışı nakil için arıyorlar. Ya da akrabalarını tekrar tekrar sorguluyorlar ama yine de hiçbir çözüm bulunamıyor. Çapraz nakil bu durumda hem karşı tarafı çözen yani iki hastayı birden çözüme kavuşturan ve karşılıklı, böbrek dışında hiçbir alışverişin güdülmediği hem çok etik hem de çok başarılı bir tıbbi seçim şansı sunuyor onlara. Böylece kan grubu uyumlu vericiden hatta bazen doku uyumsuzluğuna bile çare olabilecek şekilde, uyumsuz olan dokuları olanlara, uyumlu olan dokuları nakledilecek şekilde böyle çözümler sunuyor. Türkiye ve dünya genelinde daha çok anneler, eşler ve çoğu zaman kadınlar oluşturuyordu. Bu sefer fedakar kocalarla karşı karşıyayız. Daha önce de böyle çapraz nakillerimiz olmuştu. Sonuçta herkes eşini iyi görmek ister. Karısı da olsa kocası da olsa. Bu biraz istatistikten farklı bir durum oluşturdu." (DHA)
Sayfa başına git