GERÇEKİZMİR – Büyükşehir Belediyesi Mayıs ayı ikinci birleşimi iki oturuma sahne oldu.
İzmir Büyükşehir Belediyesi ve ESHOT’un 2021 mali yılı kesin hesaplarının masaya yatırıldığı ilk oturumun ardından İZSU Genel Kurulu gerçekleştirildi. İZSU Genel Kurulu’nda kurumun faaliyet raporu, kesin hesabı ve 1 milyar 750 milyonluk ek bütçe aktarım kararı oy çokluğuyla kabul edildi.
Yaklaşık 4 saat süren oturumda AK Parti ve MHP sıralarından İZSU’nun ve Büyükşehir’in faaliyetlerine eleştiriler gelirken, Körfez’in ana gündem maddesi olduğu birleşimde Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer proje ve hizmet raporu verirken eleştirileri de yanıtladı.
İkinci oturum İZSU’nun hizmet ve projelerinin anlatıldığı bir video gösterimiyle başladı.
Oturumda ilk sözü CHP Grup Başkan Vekili Murat Aydın aldı. İZSU’nun 2021 yılı faaliyetleri hakkında detaylı bir rapor sunan Aydın aynı zamanda yağmur suyu ayrıştırma mesaisinin ve İzmir Körfezi’nin temizlenmesi konusunda Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in Ege Belediyeler Birliği Başkanı sıfatıyla Gediz Nehri’nde yürüttüğü çalışmanın önemine de değindi. Aydın kentte geride kalan yıl İzmir’in Türkiye lideri olduğu arıtma alanındaki tesis sayısının 69’a çıkarıldığını ifade ederken toplamda 80 içme kuyusunun da açıldığını söyledi.
HIZAL’DAN ELEŞTİRİ SELİ!
AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal ise İZSU faaliyetleri ve kesin hesaplarına eleştirilerini sıraladığı konuşmasında kürsüye İzmir Körfezi’nden alınmış bir su numunesi göstererek çıktı. AK Parti Grup Başkanvekili Hızal elindeki kirli suyu göstererek, “Bu su Sayın Belediye Başkanımız Tunç Soyer’in içinde yüzme hayali beslediği Körfez’den alınmış bir numune… Bu kapağı açtığımda İzmir’de yaşanan koku sorununun temelde nereden geldiğini çok net şekilde görebilirsiniz” dedi. Ardından meclise tekneyle Körfez’e açıldığı ve kirliliği bölge bölge tespit edildiği bir video gösteren AK Partili Hızal, su zammı, koku sorunu, Körfez kirliliği, yağmur suyu ayrıştırma, arıtma ve iklim kriziyle mücadele çalışmalarıyla başlıklandırdığı eleştirilerini şöyle sıraladı:
Zam çıkışı: Suyun yarısından fazlasını yeraltından karşılarsanız…
İZSU İzmir’in içme suyu ihtiyacını karşılayan ve aynı zamanda atık sularını en iyi şekilde bertaraf etmek zorunda olan bir kuruluş… İZSU deyince aklımıza ilk olarak su geliyor. Dönem dönem bazı sorunlar yaşanıyor, bazı tartışmalar ortaya çıkıyor. İZSU ve İzmir Büyükşehir Belediyesi her zaman olduğu gibi su konusunda da kolaycılığa yaslanmış bir kuruluş… Dünya piyasalarında yaşanan krizin ülkemize de yansımalarıyla bir takım enerji fiyat artışları oldu. İZSU bunun üzerinden kolaycılığı seçerek zam yapıp yükü İzmirlilere yıkmaya çalışıyor. Peki sadece girdi fiyatlarını artmasıyla bir su zammı yapılması gerekiyor mu? İZSU 2021 yılında 306 milyon metreküp su üretmiş. Bu suyun yüzde 45’i yüzeysel sulardan, yüzde 55’i yeraltı sularından… Sadece bu tablo bile işin vahametini gösteriyor. İzmir’in en önemli su kaynaklarından biri olan Sarıkız Kuyuları Manisa’da… ‘Göl Marmara kuruyor’ denilmesinin temel sebeplerinden biri bu kuyular. Bunların dinlendirilmesinin sebebi de Gördes Barajı… Burada başka bir temel sorun daha var. Siz suyunuzun yarısından fazlasını yeraltından karşılarsanız pompa istasyonu kurmak zorunda kalırsınız, dolayısıyla elektrik masrafı artar. 306 milyon metreküplük üretimin 86 milyon metreküpü dağa taşa akıyor. Bunun parasal değeri 860 milyon TL… İZSU’nun 1 yıl içerisinde yapmış olduğu tüm yatırım bedeli kadar. Bu para havaya gidiyor! Bu noktada temel sorun sadece girdi fiyatlarının artması değil, temel sorun İZSU’nun yeteri miktarda yatırım yaparak gerekli altyapı çalışmalarını yapamaması… 860 milyon TL’si dağa taşa giden İZSU, 2 yılda toplamda 54 kilometrelik bir hat yapmış. Biz buna kaplumbağa hızı diyoruz. Su zamlarının temel nedeni İZSU’nun performans yetersizliği ve beceriksizliği…
Soyer’e Körfez salvosu!
Gelelim Körfez’e… Sayın Soyer de Körfez’de yüzme hayaliyle yanıp tutuşuyor. Her geçen gün bir takım açıklamalar yapıyor. Aslında Körfez meselesi tüm İzmir’in altyapısıyla ilgili komplike bir konu… Ona geçmeden önce Sayın Başkan’ın Körfez ile ilgili geçmiş tarihli düşünceleerini paylaşmak isterim. 2019’da '3 yıl sonra Körfez’de denize gireceğim' demiş, ardından 'Radikal çözüm kirletmemek' demiş, 'En temel sorun yağmur suyunun birçok yerde ayrıştırılmaması' demiş, '174 kilometre yağmur suyu hattı yapacağız' demiş. 'Karataş ve Karşıyaka’da plaj yapacağız, mavi bayrağı asacağız, Konak’tan Karşıyaka’ya yüzeceğiz' demiş. 3 yıl tamamlandı. Göstermiş olduğu su Sayın Başkan’ın yüzmek istediği su… Tavsiyemdir, parmağını bile sokmasın. Zaman daraldıkça söylem değişikliğine gitmiş kendisi… Bir sabah kalktık, baktık ki Tunç Soyer ve ekibi, isim de vermek istiyorum Güven Bey mesela… Sayın Başkanı almış, 'Körfez’i Gediz kirletiyor' demişler. 4 gün boyunca Gediz’den numune aldınız. Biz de dedik ki; ‘İç Körfez ve dış Körfez ayrımı var, sorun iç Körfez’de’… Gediz’in çıkış noktası dış Körfez’dir. Körfez İzmir’deki sorunlardan dolayı kirleniyor. Sayın Başkan ‘200’ün üzerinde suç duyurusunda bulunduk’ dedi, aynı suç duyuruları İzmir’de yapıldı mı acaba? ‘Körfez kendini kendini temizleyecek’ diyen Sayın Başkan, sonra başka bir açıklama yaptı. Biz çok uzun süredir yapılmayan ‘Peynircioğlu- Bornova derelerindeki çıkışlarda dip taraması yapıyoruz, Bostanlı’da dip taramasına başladık’ dedi ve ‘Aslında bu görev bizim değil merkezi hükümetin gibi talihsiz’ bir söylemde daha bulundu. Elimde TCDD tarafından hazırlanmış bir bilgi notu var. 2011 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi ile TCDD arasında bir protokol imzalanmış ve 2016 yılında ÇED olumlu kararı alınmış. Bu protokole göre iki kuruma da bir takım hükümlülükler verilmiş. İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne Körfez’e dökülen derelerde dip taraması yapılması hükümlülüğü verilmiş. O dereleri siz temizleyeceksiniz! İş birliği gerektiğinde elbet yapılır ama çıkıp burada bu gizim görevimiz diyerek bu iş olmaz.
“Bu performans kaplumbağa hızından bile kötü”
Körfez’le alakalı temizlik meselesinde neler yapılması gerekiyor ve İZSU neler yapmış? Yağmur suyu en temel sorun. Bu hattın yapılması gerekiyor. Bu şehirde yağmur suyu ayrıştırması çok uzun süredir eksik yapılmış. Bu şehir çok uzun süredir yöneten de CHP’li belediye başkanları… Yağmur suyu ayrıştırmasıyla ilgili Sayın Başkan adaylık döneminde ‘1 yılda 100 kilometre 2 yılda da 174 kilometre yapacağız’ demiş. 2021 yılı performansı ise 24 kilometre. Geçen yılda 33 kilometreydi. Bu performans kaplumbağa hızından bile kötü bir performans. Bu performansla Sayın Başkan’ın 3 yıl içinde yüzme hayalinin gerçekleşmesi mümkün değil ki gerçekleşmedi. Yağmur suyu hattını eksik yapmanız sadece Körfez temizliği ile alakalı bir şey değil... Çevreyle de alakalı… Tire’de yapılması gereken hat önce maliyet nedeniyle iptal edildi, proje revize edildi, yapılacak denilip yeni projeler ortaya kondu ama yapılmadı. ‘Başka bir tarım mümkün’ diyen Soyer’in başında olduğu İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İZSU atık suların yeterince bertaraf etmemesi nedeniyle tarım topraklarını zehirliyor.
“Kireç dökerseniz bu ıslah olmaz!”
Gelelim derelere… Manda Çayı, Arap Deresi, Melez… Dönem dönem bunlarla ilgili açıklamalar yapılıyor. Ben Sayın Soyer’e tavsiyem İzmir’de sadece mural çalışma yapılan dereleri ziyaret etmesi değil diğer dereleri de ziyaret etmesi… Yakın zamanda dereleri öldürdüğünüz için kireç bastınız, koku kısa süreliğine gidiyor ama yine yavaş yavaş kirli su akmaya başlıyor. 2021 yılında toplam dere çalışması 6.2 kilometre. Bir dereyi ıslah ederseniz o derede balık olur, ama kireç atıp beton dökerseniz bu ıslah çalışması olmaz.
“Maalesef TÜİK arıtılan suyun çıkış noktalarını görmüyor”
Atık su arıtma tesisleri meselesi… İzmir’de bazı bölgelerde fosseptik çukurları ve vidanjör hizmeti verilmekte… Bornova’nın bir mahallesinden İzmir Büyükşehir Belediyesine defalarca yazı yazılmış ve denmiş ki; ‘Bizim burada fosseptik çukurumuz var, vidanjörle kirli suyu alıyorsunuz ve buraya kanalizasyon yapılmıyor.’ Yine dün bana Bayraklı’da bir vatandaş video çekti. Gümüşpala Mahallesi’nde 500 konutluk bir alan, buraya imarı İzmir Büyükşehir Belediyesi verdi, vatandaşın altyapısı yapılmış, fosseptik çukuru açmak zorunda kaldı. Yıl 2021… Dünya şehri olma iddiasıyla yola çıktığınız İzmir’in durumu ortada… Siz göreve başladığınızda arıtma tesisi sayısı 66’ymış, 3 yıl geçti hala 66… Demek ki 3 yılda hayata geçirdiğiniz bir arıtma tesisi yok. Yeni Şakran’da proje çalışmaları, Selçuk’ta proje çalışmaları… Çiğli’deki 4.faz inşaat işi mesela... 2004 yılından bu yana yapılması gereken bir iş… Bunu yapmadığınız için Körfez’in nasıl kirlendiğini ben gözlerime gördüm. TÜİK verilere göre atık suların yüzde 96’sının arıtıldığı söyleniyor. Ama maalesef TÜİK yerinde arıtılan suyun çıkış noktalarını görmüyor. Arıtılıyor ama o su Körfez’i, toprağı, çevreyi, tarımı nasıl kirletiyor? Gözlerimle gördüm.
Koku, arıtma ve yenilenebilir enerji eleştirileri…
Koku problemi aslında az önce konuştuğum tüm problemlerin bütünü… İzmirliler bu problemi uzun yıllardır yaşıyor. Bu mesele Sayın Başkan’ın adaylık döneminde gidereceğini iddia ettiği ama hala çözemediği bir konu… İklim krizi ve kuraklık konusuna gelince… Sayın Başkan bu durumu çok defa dile getirdi, ama sözel anlamda dile getiriyor. Hatta 11 CHP’li büyükşehir belediye başkanını buraya davet ederek bir deklarasyon yayınladı. Doğru ama milyarlarca lira bütçeye sahip olan İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin başındaki Tunç Soyer eylemsel anlamda ne yapıyor? Samimi bir mücadele veriyor mu? Atık suların kullanılmasıyla ilgili bir çalışma olduğu söylendi. Dünyanın birçok noktasında bu atık suların yeniden kullanıldığı biliniyor. İZSU 225 bin metreküp atık sudan 4 bin metreküp geri dönüşüm elde etmiş… İZSU 2 milyar 859 milyon bütçe kullanmış. Bunun 865 milyonu yatırım gideri. Bunun da yarısı direk sermaye gideri… Yatırım kimliğine sahip olan kurumun bir yıl boyunca harcadığı para 400 milyon lira ve mazeretiniz girdi fiyatları artışı… Mesela İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İZSU yenilebilir enerji meselesinde ne gibi çalışmalar yaptı? Bir tane güneş enerjisi santrali kurdu mu? Kurmadı. Bunların hepsi faaliyet raporlarında proje aşamasında…
MHP Grup Başkanvekili Selahattin Şahin ise yaptığı konuşmada İZSU’ya koku ve kazılar nedeniyle oluşan çukurların kapatılmaması eleştirisinde bulundu.
İYİ Partili Meclis Üyesi Halil Akbulut konuşmasında Körfez’in kirliliğine değinirken, Büyük Kanal Projesi’nin büyük ilerleme kaydettiğini, koku sorunun da büyük ölçüde çözüldüğünü söyledi. İzmir’in atık su arıtmada Türkiye lideri olduğunun altını çizen Akbulut, derelerin ıslahı konusunda da 1995 yılındaki felaketten itibaren herhangi bir ölümlü sel felaketi yaşanmadığını ifade etti. Akbulut konuşmasının sonunda İYİ Parti Grubu’nun İZSU’nun 2021 yılı faaliyet raporu ve kesin hesaplarına olumlu oy kullanacağını söyledi.
BOZTEPE’DEN PEMBE ŞORTLA YÜZME RESTİ!
Öte yandan oturumda söz alan AK Partili Hüsnü Boztepe’nden ilginç bir çıkış geldi. Körfez’deki kirliliğin Gediz Nehri'nden kaynaklanmadığını ifade eden Boztepe kürsüde pembe bir mayo şort tutarak havalar ısındıktan sonra Foça’da nehrin döküldüğü yerde denize gireceğini söyledi.
SOYER'DEN RAPOR VE ELEŞTİRİLERE YANIT
Oturumda son olarak kürsüye Büyükşehir Belediye Başkanı Soyer çıktı. Başkan Soyer “Körfez’de yüzmek hayalim, dilerim İzmir’de yaşayan herkesin bu hayali olsun. Körfez çünkü bizim… Onun kirliliğiyle değil yüzülebilirliğiyle övüneceğimiz günleri konuşalım” derken sözlerine İZSU’nun 2020-2024 stratejik planının özünü hatırlatarak başladı ve “İzmir’in su kaynaklarıyla ilgili yönetiminin başarısını ölçmek için meclisimizin 2019 oy birliğiyle koyduğu hedeflerin önemli bir referans olduğunu düşünüyorum” diyerek başladı.
4 hedefi saydı ve ekledi: “Değişimle gurur duyuyorum”
Büyükşehir Belediye Başkanı ardından şöyle konuştu: İZSU’nun birinci hedefi İzmir’de yaşayan herkesin hanesine suyu ulaştırmak… Her İzmirlinin suya erişimini sağlık ve kesintisiz bir şekilde sağlamak… Çeşmelerinizden her gün teyit edilen bir su akıyor, rahatlıkla içebilirsiniz. Atık suları da en doğru şekilde arıtmakla da mükellefiz. Bu da stratejik planın ikinci hedefi… Üçüncü hedefimiz suyun doğadaki döngüsünü korumakla ilgili… Bu kapsamda İzmir’in derelerinin ve Körfezi’nin su kalitesini yükseltmek için çalışmaya devam ediyoruz. Ve son olarak İZSU’nun su yönetimi konusunda öncü bir kurum olması için çalışıyoruz. 3 yıllık icraatlarımıza dönüp bakıldığında bu 4 hedefin her birinde İzmir’de ne büyük bir değişim olduğunu görüyor ve bununla da gurur duyuyorum…
“Hiç kimsenin görmediği bir yeraltı dereleri şebekesi kuruyoruz”
Yatırımların hedeflerden taviz vermeden tamamlandığını ifade eden Başkan Soyer konuşmasının devamında sadece bugünün sorunlarını çözmekle yetinilmediğini ve gelecekte karşılaşılması muhtemel sorunların da önünün alındığını ifade etti. Soyer bunun için sadece Küçük Menderes Havzası’nda 500 milyonun üzerinde altyapı yatırımı yapıldığını, 200 milyonun üzerinde yatırımla Torbalı ve Ayrancılar arıtma tesisinin kapasitesinin artırıldığını, kentin en yoğun ve en kalabalık mahallelerinde 100’lerce kilometre kazı yapıldığını ve yağmur suyu kanallarını inşa ettiklerini söyledi. Büyükşehir Belediye Başkanı, “İzmir’in altına hiç kimsenin görmediği bir yeraltı dereleri şebekesi kuruyoruz. Elbetteki kapatmakta gecikme olabilir, vatandaşımızın rahatını bozuyoruz ama bunlar yapılmak mecburiyetinde… Bunları yapmaktaki gayemiz İzmir’i sel taşkınlarından korumak ve biricik Körfezimizi temizlemek, dahası bizden sonra bu koltuklarda oturacak olanları ‘Geçmişte bunlar yapılmadığı için bugün bunları yaşıyoruz’ dedirtmemek. Çünkü biz bugün bu bedeli ödemezsek ileride çok büyük bir vicdani sorumluluğun altına gireceğimizi biliyoruz” diye konuştu.
“Mazeret bulmadık, neşteri vurduk”
1995 yılında 63 kişinin yaşamını yitirdiği sel felaketini hatırlatan Soyer, “İklim krizi artık yüzleşme zorunda olduğumuz bir gerçek. Geçen yıl 2 Şubat’ta 1 yıllık yağış toplamının yüzde 20’si bir gecede yağdı. Biz bunlar ‘Takdiri ilahi’ deyip geçmedik, başka kentlerde çok daha ağır yaşanan felaketleri öne sürüp mazeret arayışına da girmedik. En acil en kritik noktalarda neşteri vurduk. Poligon çevresi, Üçkuyular 16 sokak ve çevresi, Balçova Hacı Ahmet Deresi, Kemeraltı’nda yaptığımız çalışmalar ve imalatlarla su taşkını problemini giderdik” dedi.
Soyer konuşmasının devamında 3 yıl içinde toplam 196 kilometrelik yağmur suyu ve yağmur suyu ayrıştırma hattının tamamlandığını ifade ederek, bu alanda yapılan çalışmalarının yanı sıra dere hattı ve dere yataklarında yapılan çalışmalar ile temizlik çalışmaları hakkında rakamlarla rapor sundu ve “Her çağdaş metropolde olduğu gibi şehrin yüzde yüzünü yağmur suyu ayrıştırmalarıyla buluşturacağız” dedi.
“Bu daha kolay, darphane yapacağız”
Kentin turistik ilçelerinde yapılan içme suyu hattı çalışmalarından da söz eden Soyer, “Tüm bunları ülkemizin ekonomik açıdan büyük bir öngörülemezlik içinde bulunduğu bir dönemde yaptık. Her gün değişen ve artan maliyetler karşısında özel sektör fiyatlandırma yapmakta bile zorlanıyor. TÜİK verilere göre bile her ay başka bir tabloyla karşılaşıyoruz. Özgür Bey diyor ki; ‘Dünyadaki fiyat dalgalanmaları bunun sebebi’… Doğru her yerde fiyat dalgalanmaları var ama dünyada bir şampiyon var o da biziz… Özgür Bey diyor ki; ‘Kolay yolu seçtiniz, zam’… Ben onu dinlerken aklıma başka bir yöntem geldi, bu daha kolay… Darphane yapacağız” ifadelerini kullandı.
Rakamlara kayıp-kaçak yanıtı!
Soyer ilçe ilçe şebeke hatları çalışmalarına dair rakamlar verdiği konuşmasında kayıp kaçak oranları hakkındaki eleştiriyi de yanıtladı. Büyükşehir Belediye Başkanı, “86 milyon metreküp dağa taşa akıyor’ dendiği zaman bu sadece İzmir’de varmış gibi anlaşılıyor ama mesela Samsun’daki SASKİ 2020 yılı yüzde 38 olarak bildirmiş, İzmir’de ise çevre ilçelerde yüzde 26, merkezde ise yüzde 29… Balıkesir’de yüzde 39, Şanlıurfa’da yüzde 38 ve 25 yıldır AK belediyecilikle yönetilen Ankara’da yüzde 37.61” dedi.
“Bir damla bile kirlilik taşımıyor”
Büyükşehir Belediye Başkanı TÜİK rakamlarına göre arıtmada lider olan İzmir’in oranlarını diğer büyükşehirlerle kıyaslarken, “Bunun anlamı şu, bizim tesislerimizden çıkan atık sular, doğaya, denizlere ve akarsulara bir damla bile kirlilik taşımıyor. Bu İZSU Genel Müdürlüğü ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin başarısıdır” açıklamasını yaptı.
Doktora teziyle Gediz yanıtı!
Çiğli Arıtma Tesisi hakkındaki iddialara yanıt veren Soyer, “7 gün 24 saat çalışan bir tesis ve bu tesise 8 milyon lira elektrik parası ödüyoruz. Ve bu tesis düzenli olarak bakanlıkla beraber takip ediyor. Orada arıtılmadan bir damla atık su çıksa bakanlık anında zaten bunun hesabını bize sorar. Çünkü bu bizim kendi kendimize yaptığımız bir şey değil, kontrole tabiyiz. Orada gördüğünüz bulanık su Gediz’den gelen atıklar ve onun oluşturduğu çamurdur. Gediz’in dış ve orta Körfezi kirlettiğini Bakanlığımızın Su Yönetimi Genel Müdürlüğü planında sıralıyor. Biz bu tedbirlerin alınmasını sağlamak için uğraşıyoruz. Bir de bilimsel bir rapor var. Bir doktora tezi diyor ki; ‘Günlük 1926.5 ton partekül madde girişinin yüzde 87’si sadece Gediz’den gelmektedir. Fosfor girdisi olarak yüzde 97’lük pay bu nehre aittir. Azot ve sülfür yükünde de oldukça yüksek bir oranı Gediz karşılamaktadır. İzmir Körfezi bölümlerinin su hacimleri karşılandığında suyun yüzde 93’ü dış Körfez’de bulunmaktadır. Sayısal oran itibariyle de kirleticilerin yüzde 90’dan fazlası Gediz Nehri’den gelmektedir’…
Körfez’de deniz tavşanı müjdesi!
Körfez’de TÜBİTAK işbirliğiyle yürütülen çalışmadan bir müjde de veren Soyer, deniz tavşanını üreme anında çekilmiş bir fotoğrafı meclis üyeleriyle paylaştı ve “Bu canlı sadece temiz sularda yaşayan bir canlı… Bostanlı’da görüntülendi, yumurtasını da bırakmış. Yani üreyecekleri ve burada kalacakları anlamına geliyor. Aynı tür Bayraklı ve Konak’ta da görüntülendi. İç Körfez’de ilk kez görülüyor. Yani İzmir Körfezi onlarca yıl sonra yeniden hayata kavuşuyor” diye konuştu.
Soyer konuşmasını, “Cesaret ve uyum. Birbirine zıt görünen bu iki kelime İzmir’de 3 yıldır sergilediğimiz duruşun kısa bir özetidir. Çünkü kişisel menfaatlerin yerine uyumu savunmak cesaret ister. Birbirimizle helalleşmek ve ortak aklı savunmak cesaret ister. Cesaret ve uyum… Önümüzdeki yıllarda bu iki değere çok ihtiyacımız olacak. 2021 yılında İZSU bünyesinde tüm çalışmalarımızı da cesaret ve uyumla sürdürdük” diyerek bitirdi. d
Sayfa başına git