Prof. Dr. Adaman Efes Selçuk'ta konuştu

Başka Bir Siyaset Okulu Açık Oturum Serilerinin ilki, Prof. Dr. Fikret Adaman’ın “COVID-19’un Türkiye’deki Roman Toplulukları Üzerindeki Etkisini Anlamak” konulu oturumuyla İstasyon Meydanı’nda gerçekleşti.

Efes Selçuk Belediyesi ev sahipliğinde halka açık şekilde gerçekleştirilen oturumu, Başka Bir Siyaset Okulu’nun Direktörü Elmas Arus modere etti. Oturum Arus’un, başkanı olduğu Sıfır Ayrımcılık Derneg?i tarafından Prof. Dr. Fikret Adaman öncülüğünde, Şubat ayında gerçekleştirilen “COVID - 19’un Türkiye’deki Roman Toplulukları Üzerindeki Sosyo-ekonomik Etki Aras?tırması” başlıklı araştırma hakkında bilgi vermesiyle başladı.

Bu araştırma ışığında konuşmaya başlayan Prof. Dr. Fikret Adaman, Türkiye bağlamında “Romanlar” olarak bilinen Roman, Dom, Lom ve Abdal gruplarının pandemi nedeniyle karşılaştıkları sorunları tespit ettiklerini, sunulan yardımlara erişim imkan ve kapasitelerini incelediklerini dile getirdi.

Adaman, Romanların ağırlıklı olarak kayıt dıs?ı alanlarda, güvencesiz, niteliksiz ve düs?ük gelirli is?lerde çalıs?tıklarını ifade etti. “Bu da beraberinde gelecek nesli de kus?atan bir yoksulluk sarmalı yaratıyor. Böylesi bir ortamda çalıs?an bir ebeveynin çocuklarının iyi eg?itim almaları ihtimali çok düs?ük. Ayrıca çocukların hane gelirine katkı sag?lamak için çalıs?ma hayatına sokulması yolunda da bir baskı dog?uyor. Dolayısıyla yeni kus?ak düs?ük bes?erî sermaye ile hayata bas?layıp onlar da kendilerine ebeveynleri gibi güvencesiz, niteliksiz ve düs?ük gelirli is?lerde yer bulabiliyor. Bu sarmalın yapısal reformlar yapılmadan kırılabilmesi pek mümkün görünmüyor.” şeklinde konuştu.

Ağustos-Aralık 2021 tarihleri arasında, Artvin, İzmir, Edirne, Gaziantep ve Şanlıurfa’da 178 Romanla yapılan görüşmelerin sonucunda, görüs?ülen ailelerin neredeyse tamamının sosyal destek programı dahilinde ilk 1.000 TL’lik sosyal yardımı alabildig?i, ama arkasından gelen 1.000’er TL’lik yardımlara ve “Biz Bize Yeteriz Türkiye’m” Kampanyası kapsamında verilen yardımlara ulas?amadıg?ı bilgisini veren Adaman, Romanların yardımlara bas?vuru esnasında zorluklarla karşılaştığını ve “ihtiyaç sahibi” olarak görülmediklerini kaydetti. Toplumun yoksullug?un tespiti sırasında sosyal dıs?lanmaya maruz kaldıklarını, evde buzdolabı, LCD ekran TV sahibi olmanın ya da hurda toplama is?i için kullanılan döküntü bir aracın sosyal yardımlara ulas?ma sırasında bir engel tes?kil ettig?ini belirtti.

“Roman Okulları” Birlikte Yaşama Kültürünü Engelliyor

Adaman, Roman çocuklarının ekonomik sıkıntılar, beraberinde gelen barınma-ısınma-beslenme sorunları, okulda karşılaşılan ayrımcılıklar ve kimi durumlarda evlerinden edilme ya da kimlik belgesine sahip olmama gibi çoklu nedenlerle eg?itime eris?imde ciddi sıkıntılar yaşadığına dikkat çekti. “Bu durum da çocukların eğitim başarısını düşürmenin yanı sıra eg?itime devam etme imkân ve istekliliğinin olumsuz etkilenmesine sebep oluyor. Kimi durumlarda Roman çocukların ‘Roman okulları’ olarak bilinen salt Roman çocukların kayıt olabileceği okullara gitmeleri Roman olmayan çocukların birlikte yaşama kültürü geliştirebilmelerinin ön yargılardan bağımsız Roman çocuklarla temas etmelerinin önünde engel teşkil ediyor.” diye konuştu.

Sosyal Konutlar İhtiyaca Cevap Vermiyor

Adaman, araştırmaya dayanarak “Romanlar, içinde bulundug?u ekonomik imkansızlıkların altlıg?ını olus?turan güvencesizlik ve fiziki ayrıs?tırma nedenleriyle son derece kötü kos?ullarda barınmaya mecbur. Roman grupların yas?adığı yerles?keler yıkımlara ve kentsel dönüs?üme en açık alanlar. Roman mahallelerindeki evlerin çog?unun imar çapı oldug?u, ancak hanede oturanların arazi tapusunun kendisinde olmadıg?ı da biliniyor. Kentsel dönüs?üm ise ilave bir sıkıntı katmanı olus?turuyor: Romanların genelde ihtiyaçları dikkate alınmaksızın s?ehir merkezlerinden uzakta yapılan sosyal konutlara yerles?tirilmelerinin beraberinde ilave sıkıntılar dog?urması da kaçınılmaz” bilgisini verdi.

Politika Önerileri Neler?

Oturumda aras?tırmanın bulgularına dayanarak, Romanların pandeminin ug?radıg?ı hasarların iyiles?tirilmesi ve gelecekteki benzer krizler kars?ısında dayanıklılıg?ının artırılması için uygulanması gereken politikaların başlıkları s?öyle sıralandı.

Kayıt dışı ekonominin kayıtlı hale dönüştürülmesi, eğitim ve sağlıkta hak-temelli yaklaşımın gerçek anlamda uygulanması, vatandaşlık geliri uygulamasının başlatılması, hanelerde gider düşürücü önlemlerin alınması, mahallelerde öğrenci etüt merkezlerinin kurulması, yetişkin eğitimi programlarının yaygınlaştırılması, mahalle topluluk merkezlerinin kurulması, eğitim teşvik mekanizmalarının oluşturulması, kreş/okul öncesi eğitime önem verilmesi, krizlere yönelik direncin arttırılması, STK’lar ve yerel yönetimlerle iş birliklerinin tesis edilmesi, yerelde katılımcılık mekanizmalarının güçlendirilmesi…

HALKA AÇIK OTURUMLAR DEVAM EDECEK

İzmir Efes Selçuk Belediyesi ev sahipliğinde, Olof Palme International Center ve Arbetarnas Bildningsförbund (ABF) desteğiyle hayata geçirilen Başka Bir Siyaset Okulu’nun halka açık oturumları devam ediyor. 8-14 Mayıs tarihleri arasındaki açık oturum takvimi şu şekilde:

8 Mayıs 2022 Pazar 20.00 - İstasyon Meydanı

COVID-19’un Türkiye’deki Roman Toplulukları Üzerindeki Etkisini Anlamak

Elmas Arus, Fikret Adaman

9 Mayıs 2022 Pazartesi 20.00 - İstasyon Meydanı

Demokrasinin Geleceği

Murat Sevinç, Özgür Mumcu

10 Mayıs 2022 Salı 20.00 - İstasyon Meydanı

Bir Katılım Mekanizması Olarak Kent Konseylerinin Yerel Demokrasiye Etkileri

Itır Akdoğan, Suna Gündoğdu, Tülin Hadi

11 Mayıs 2022 Çarşamba 20.00 - Selçuk Efes Kent Belleği

Benim Çocuğum Film Gösterimi

Can Candan