GERÇEKİZMİR - Sayıştay İzmir Büyükşehir Belediyesi şirketlerinden İZSU’nun 2024 faaliyetlerine ait raporu yayımladı.
KAPASİTE YETMİYOR!
Raporda Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi ile ilgili bölüm yer aldı.
Söz konusu bulguda tesisin kapasitesinin gelen atık suyu arıtmaya yetmemesi nedeniyle atık suların deşarj standartlara uygun olmadan denize deşarj edildiği belirtildi. İzmir Büyükşehir Belediyesi yıl içinde 4. faz inşaatını bitirirken bulguda tesisin halen 3 faz olarak çalışmakta olduğu belirtildi.
Bulguda şu ifadeler yer aldı:
Çiğli Atık Su Arıtma Tesisinin kapasitesinin tesise gelen atık suyu arıtmaya yetmemesi sebebiyle atık suların deşarj standartlara uygun olmadan denize deşarj edildiği tespit edilmiştir. Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi İzmir metropol sınırları içinde atık suların arıtıldığı en büyük arıtma tesisi olup İzmir Körfezi boyunca inşa edilen ana kuşaklama kanalı ve buna bağlı kollektörler aracılığıyla toplanan atık su Gümrük, Bayraklı, Karşıyaka ve Çiğli Pompa İstasyonlarından pompalanarak bu tesise iletilmektedir. Tesis halen 3 faz olarak çalışmakta olup 4’üncü faz çalışmaları 2014 yılından itibaren başlamış ancak halen inşaat devam etmektedir. Tesisin kapasitesi 604.800 m3/gün olup tesise gelen atık su miktarı bu rakamı aşmaktadır. Bu bakımdan kapasitesinden fazla atık suyun tesise iletilmesi sebebiyle atık suyun deşarj standartlarında belirtilen kalite sağlanmadan denize deşarj edildiği görülmüştür.
İdarenin söz konusu arıtma tesisinin kapasite artışı olan 4’üncü faz inşaatı 2014 yılında başlamış olup bu tarihten itibaren söz konusu tesis tamamlanamamış ve inşaatı halen devam etmektedir. İzmir İlinin metropol sınırları içindeki tüm atık suyun gönderildiği tesisin kapasitesi tesise gelen atık suyun deşarj standartlarını sağlayamamaktadır. Bu sebeple söz konusu tesise de ilgili Bakanlık tarafından idari para cezalarının uygulandığı da tespit edilmiştir. Kamu İdaresinin cevabında söz konusu hususlarla ilgili gerekli yatırımların icra aşamasında olduğu ve yapılan yatırımların sonuçlanması halinde arıtma tesisinin deşarj standartlarını sağlayarak hizmet vereceği belirtilmiştir. Bu çerçevede İdare tarafından söz konusu tesisin arıtma kapasitesinin tesise gelen atık suyun karşılayacak şekilde arttırılması gerekmekte olup atık suyun deşarj standartları sağlanmadan körfeze deşarj edilmesi engellenmesi İzmir Körfezinin kirliliğinin azaltılmasında katkı sağlayacaktır.
KENDİ ARACIN VARKEN ARAÇ KİRALAMA!
Sayıştay’ın İZSU raporunda şirkete çalışır durumdaki araçların kullanılmadığı benzer nitelikte araçların kiralandığı belirtildi.
İlgili bulguda şu ifadeler yer aldı:
Kurum envanterinde çalışır vaziyette olan iş kamyonlarının sahada kullanılmadığı halde aynı özelliklerdeki taşıtların üçüncü şahıslardan kiralandığı tespit edilmiştir İdarenin mülkiyetinde 126 adet damperli kamyon, 20 adet vinçli kamyon, 18 adet su tankeri, 24 adet kurtarıcı monteli kamyon, 41 adet vidanjör, 47 adet kombine kanal açma ekipmanlı aracı bulunduğu tespit edilmiştir. Bu araçların aylık çalışma km’si incelendiğinde araçların bir kısmının çalıştırılmadığını, çalışan araçların da yapmış olduğu günlük km ortalamalarının çok düşük olduğu aylık olarak pursantajlardan tespit edilmiştir. Hizmet araçlarının 2023 Agustos ve Aralık verileri örneklem olarak seçilmiş olup 2024 yılı verileriyle kıyaslama aşağıdaki tabloda yapılmıştır.
Yukarıda belirtilen bilgilerden de anlaşılacağı üzere İdare tarafından mülkiyetinde bulunan araçların 2023 yılına göre kullanımlarında artış olmuş olsa da özellikle vidanjör ile kanal açma ve temizleme araçlarının hemen hemen hiç çalıştırılmadığı ayrıca diğer araçlarında günlük kilometreleri incelendiğinde yine ortalama olarak çok düşük kaldığı tespit edilmiştir. Buna rağmen İdare tarafından bu araçların sahada vereceği hizmetler için üçüncü şahıslardan bu araçlara benzer araçların kiralandığı görülmüştür. Bu duruma örnek olarak 05.06.2023 tarih ve 888 sayılı Yönetim Kurulu Kararına istinaden İZSU Genel Müdürlüğü Görev Alanı İçerisinde Saha İşlerinin Gerçekleştirilmesinde Fiilen Arazide Kullanılmakta Olan Hizmet Araçlarının Kiralanması işi 242.326.060,00 TL bedelle ihale edilmiş ve 03.07.2023 tarihinde sözleşmesi imzalanması verilebilir. Bunun gibi İdarenin yine İzmir il genelinde üç bölgeye ayrılması sebebiyle bölgesel olarak vidanjör ve kanal temizle aracı, su tankeri gibi hizmet araçlarının ihale yöntemiyle tedarik ettiği de ayrıca tespit edilmiştir.
Sonuç olarak kamu kaynağı kullanan İdarenin ve bu yetkiyi kullananların kamu kaynaklarını etkili kullanımından sorumlu olduğu düşünüldüğünde bir hizmet alımında şartnamelerinin hükümlerini bu doğrultuda gözden geçirilerek belirlenmesi ve uygulanması gerekmektedir.
ÇAMUR KURUTMA TESİSİ ATIL DURUMDA
İZSU ile ilgili bir diğer bulguda Çiğli Çamur Kurutma ve Çürütme Tesisi’nin atıl durumda olduğu belirtildi.
Bulguda şu ifadeler yer aldı: Yapılan incelemelerde Çiğli Atıksu Arıtma Bölgesinde kurulan Çamur Kurutma ve Çürütme Tesisinin kapasitesi ölçeğinde etkin olarak çalıştırılamadığı ve halihazırda atıl durumda olduğu görülmüştür. Çiğli Atıksu Arıtma Bölgesinde Çamur Kurutma ve Çürütme Tesisi 01.04.2014 tarihinde faaliyetine başlamış olup 2020 yılının Temmuz ayına dek faaliyette bulunmuş, 2022 yılında ise tamamen görev dışı olarak bırakılmıştır. 11.10.2011 tarihinde ihalesi yapılan 24.513.591,00 TL +14.928.470 Euro bedelli sözleşmesi imzalanan Çiğli Atıksu Arıtma Tesisinde Çamur Kurutma ve Çürütme Tesisi 01.04.2014 tarihinde bir yılı yüklenici kontrolünde olmak üzere işleme alınmıştır. Tesisinin kapasite raporu incelendiğinde; • 4 adet kurutucu her biri 200 ton/gün, toplam 800 ton/gün • 4 adet çürütücü her biri 15.000 m3, toplam 60.000 m3 hacimli. Günlük çürütücü besleme miktarı 625 m3/gün, toplam 2500 m3/gün. olduğu görülmüş olup söz konusu tesise Nisan 2014 – Temmuz 2020 tarihleri arasında çamur beslemesi yapılmıştır. Temmuz 2020 sonrası tesiste oluşan arızalar nedeniyle sistem kademeli bir şekilde devre dışı bırakılarak Ağustos 2022’de tesis tamamen kapatılmıştır.
Yapılan incelemelerde Çiğli Arıtma Tesisinden bir günde çıkan çamur miktarı 169,59 ton olduğu 2021 yılı İzmir İli Çevre Durum Raporu’nda belirtilmiştir. 2014 yılında faaliyete başlayan ve kapasite olarak arıtma tesisinden çıkan çamurları çürütebilecek olan bu tesis etkin çalıştırılamaması sebebiyle daha fazla çamur sahaları oluşturularak çamur birikiminin arttığı stok edilen çamur büyüklüğünden anlaşılmaktadır. Kamu İdaresi cevabında seçilen kurutucu teknolojisiyle mevcut çamurun uyumsuzluğu nedeniyle devreye alındığı günden itibaren çeşitli arıza, bakım-onarım ve temizlik ihtiyaçları doğduğu, sistemin kısa sürelerde durdurulup temizleme ihtiyacı nedeniyle kesintisiz bir çalışma sağlanamadığı sonuçta bakım ve onarım maliyetlerinin de yüksek oluşu sebebiyle tesisin atıl bırakıldığı belirtilmiştir.
İdare tarafından kaynak aktarılıp işleme alınan tesis sadece beş yıl çalıştırılmış ve 2022 yılından itibaren kapatılmış olup tesisin atıl kalması kamu kaynaklarının etkin olarak kullanılmadığını göstermektedir.
KAÇAK YER ALTI SU KUYULARI!
Sayıştay raporunda İZSU’nun yeraltı suyu kullanma belgesi olmadan su kuyusu açtığı belirtildi.
Bulguda şu ifadeler yer aldı:
Şehrin içme suyu ihtiyacının karşılanması amacıyla veya başka ihtiyaçlar için açılmış olan su kuyularından bazılarının, 167 Sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun gereği Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünden alınması gereken yeraltı suyu kullanma belgesinin bulunmadığı görülmüştür.
Yapılan inceleme neticesinde DSİ Genel Müdürlüğünden alınması gereken yeraltı suyu kullanma belgesi olmayan su kuyularının bulunduğu tespit edilmiştir. Sürdürülebilir bir yeraltı suyu yönetiminin sağlanabilmesi ve yeraltı suyunun aşırı çekiminin önlenebilmesi açısından İdare tarafından açılan su kuyularına ilişkin olarak Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünden ilgili mevzuat uyarınca izin alınması gerekmektedir.
ÇİĞLİ ATIKSU ARITMA TESİSİ’NİN ÇEVRE İZNİ BELGESİ YOK!
Raporda ayrıca Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi’nin çevre izin veya geçici faaliyet raporu belgesinin bulunmadığı tespit edildi.
Bulguda şu ifadelere yer verildi: Çiğli Atıksu Arıtma Tesisinin çevre izni veya geçici faaliyet belgesi bulunmaması gerekçesiyle İl Müdürlüğünce idari para cezası kesildiği görülmüştür.
19.10.2022 tarih ve E.4677100 sayılı İdari Yaptırım Tutanağında; “Bakanlıkça yapılan denetimlerde Arıtma tesisinin faaliyette olduğu, işletmede oluşan proses atık suların arıtma sonrası İzmir Körfezi’ne deşarj edildiği görülmüş olup işletmenin Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında atıksu deşarjı konulu Çevre İzin ve/veya Geçici Faaliyet Belgesinin ibraz edilemediği yapılan incelemede de işletmeye ait Çevre İzin ve/veya Geçici Faaliyet Belgesinin bulunmadığı tespit edilmiştir.” ifadeleri yer almaktadır. Sonuç olarak, İdare tarafından söz konusu tesisin faaliyette bulunması adına gerekli izinlerin alınarak İl Müdürlüğü tarafından yapılacak denetimlerde ceza sonucunu doğuracak eksikliklerin ortadan kaldırılması gerekmektedir.
Sayfa başına git